İş Başvurusu Yaparken Dolandırıcılık Kurbanı Olmayın!

Takvimlerin 5 Aralık 2018'i gösterdiği günde mail adresime gelen şaşırtıcı bir haber, sakin geçen günümün tüm dengesini bozdu. "TEBRİKLER! İŞE KABUL EDİLDİNİZ." Hangi firmaya? Dubai'de bulunan ve inşaat projeleri yapan Aswar Engineering. Hatırladım...Geçen ay benden CV istemişlerdi. Perakende tecrübesi olan endüstriyel tasarımcı olarak inşaat firmasındaki "Project Manager" pozisyonuna neden uygun bulunduğumu hiç anlamasam da "Hadi bi' bakalım." diyip CV'mi göndermiştim. Ufak bir yazışmanın ardından bugün, işe kabul edildiğimle ilgili okuma süresi 5 dakika olan, konu ile ilgili bütün detayları barındıran, firmanın kaşesi ve yetkililerin imzalarının da bulunduğu son derece profesyonel bir mail geldi. Teklif ettikleri maaşı görüp kısa bir hayal kurduktan sonra dedim ki "Bu bir DOLANDIRICILIK."

Ben dolandırıcıyı gözünden tanırım veya kokusunu 100 metre öteden alırım gibi bir iddiam asla yok. Bu konunun da bir dolandırıcılık ürünü olduğunu anlamam altıncı hissimin çok kuvvetli olmasından ileri gelmiyor. Tamamen daha önce de karşılaştığımız bir olay olması ve o dönemde zoraki araştırma yapma durumunda kalmamızdan kaynaklı bir çıkarım.


İş Başvurusunda Dolandırıcılık İle Nasıl Tanıştık?

2016 yılında, yine sakin geçen bir günde, ama bu sefer Uğur'un mail kutusuna düşen bir iş görüşmesi talebiyle haberdar olduk her şeyden...TOTAL (bildiğimiz, petrol firması TOTAL), Uğur'un firmaya yaptığı iş başvurusu sebebiyle mail atmış, pozisyon için uygun olabileceği gerekçesiyle Londra'da yüz yüze görüşme yapmak istediğini belirtmişti. Maile bir de güzel çalışma ve maaş detaylarını iletmişlerdi ki biz sevinçten kolumuzu bacağımızı ısıralım. Gelen maili ve içinde bulunan ekleri aşağıya fotoğraf olarak ilave ediyorum.

dolandırıcılık

Devlet memuru gibi çalıştığımız bir iş hayatımız olsa ve dan! diye böyle bir mail alsak okumadan silerdik muhtemelen "Ne alaka şimdi durup dururken?!" diye. Ama o sıralar yurt dışına gitmek için çok çabaladığımız bir dönemdi ve Uğur, Linkedin'de denk geldikçe iş başvuruları yapıyordu. Yeni başlangıçlar için her kapıyı çaldığımız bir zaman diliminde bu maili yadırgamak bir kenara dursun, mutluluktan gözlerimiz doldu! Yetmedi, sanki iş onaylanmış gibi ilk yarım saat içinde önümüzdeki 10 yıllık kalkınma planımızı filan yaptık.

Maile cevap yazma aşamasına gelince her detayı baştan sonra ikişer kez okuduktan sonra anlık bir tedirginlik oldu. Bu mail sahte olabilir mi yaa? Neden olsun ki? TOTAL' e başvuru yapmış mıydın? Yapmıştım diye hatırlıyorum...Dolandırıcı olsa bakınca anlaşılmaz mı? Şirket logosu var, imzası var...Hemen Londra'ya çağırırlar mı görüşme için? Önce Skype filan daha mantıklı değil mi? Bi' baksak mı acaba internetten?... derken Google'da detaylı bir arama sonucunda bunun son dönemlerde yaygın bir dolandırıcılık uygulaması olduğunu öğrendik. (O gün baktığımızda sadece 1-2 tane sitede konuyla ilgili yazı vardı. Bugün tekrar merak edip "Total fake job offer" diye arama yaptığımda çok daha fazla sonuçla karşılaştım ve hatta artık firma kendi resmi sitesine bile uyarı yazısı eklemiş.)

Konu hakkında ufak bir aydınlanma yaşadıktan sonra her şeyi biraz daha detaylı, üstelik daha sakin kafayla inceleme fırsatımız olunca saçmalıkları da daha rahat görmüş olduk.

• Gelen mail "Total Recruitment <info@recruitmentdepartment.co.uk>" adresinden gönderilmişti. TOTAL' in headhunter firması olabileceğini düşündüğümüz için ilk bakışta yadırgamadık ama en büyük açığı buradan veriyor aslında.

• Artık yurt içinde bile görüntülü konuşmalar bu kadar yaygınlaşmışken yurt dışından bir firmanın hiçbir ön görüşme yapılmadan aniden yurt dışına çağırması çok mantıklı değil.

• Davet mektubu (letter of invitation) şirketin antetli kağıdına hazırlanmış gibi ama detaylı bakıldığında logonun dijital ortamda ilave edildiği anlaşılıyor.

• Turizm acentesi ve TOTAL genel merkezi dışında hiçkimseye ait bir telefon numarası yok. Ayrıca gelen mailin doğruluğunu teyit edebileceğimiz bir yetkilinin bilgisine ulaşmak mümkün değil.

Dolandırıcılık Olduğunu Anlamasaydık Ne Olurdu?

İş başvurusundaki dolandırıcılığın amacı insanların duyguları ile oynayıp onları hayal kırıklığına uğratmak değil tabii ki, bir şekilde para kazanmak. Peki, bizim elimizdeki senaryoda dolandırıcılar nasıl para kazanmayı hedefliyor? Yazının yukarısına ilave ettiğim mail detaylarını merak edip okuduysanız tahmin etmişsinizdir, okumayanlara da özet geçeyim:

Şirket, iş görüşmesine çağırıyoruz bahanesiyle Uğur'u, yani adayı veya kurbanı, bir turizm acentesine yönlendiriyor. Yolculuk için gerekli evrakların hazırlanması, uçak ve otel rezervasyonları -sözde- bu turizm acentesi üzerinden yürütülüyor. Yani diyorlar ki "Görüşmeye gelene kadar sana her konuda firmamızın resmi acentesi yardımcı olacak." Yolculuk için yapılan her türlü masrafın daha sonra şirket tarafından geri ödemesi yapılacağı da söylendiği için kandırılan kişi turizm acentesine ödeme yapıyor. İşte bu para da aslında dolandırıcılara gitmiş oluyor.

Peki, Bana Gelen İş Teklifi?

Böyle bir olaydan artık hepimiz haberdar olduğumuza göre bana gelen iş teklifinin de detaylarına girebilirim: Bundan bir ay önce Linkedin'de Jake Campell adındaki bir IK uzmanından CV'mi isteyen bir mesaj geldi. (Mesajın geldiği tarihte adamın gayet normal bir Linkedin profili vardı, bu arada.) Dolandırıcılık kontrolü için değil ama kimlerle muhattap olduğumu anlamak için firmanın internet sitesine girdim, böyle bir firma var; Linkedin'de şirket profilini kontrol ettim, bünyesinde çalışan insanlar görünüyor. Teklif edilen iş hiç bana uygun değil ama belki bilmediğim başka detaylar vardır düşüncesiyle CV'imi belirtilen mail adresine yolladım.

dolandırıcılık

Aradan geçen birkaç günün sonunda mail attığım kişiden şu anda adayları değerlendirme aşamasında olduklarını ve gerekli görülür ise Skype üzerinden görüşme talep edileceğini bildiren bir cevap aldım, ardından ilettiği kullanıcı adını Skype'a ekledim.

Ben Skype'tan görüşme tarihi gelecek diye beklerken bugün, işe kabul edildiğime dair detaylı bir mail geldi, onun da fotoğraflarını aşağıya ilave ediyorum. Yine son derece profesyonel hazırlanmış dökümanlar ve bu defa kullanılan mailin uzantısı firmaya ait! Yüz yüze görüşme yapmadan işe kabul edilmiş olmam dışında hiçbir absürtlük yok. "Vize işlemlerinde acentemiz size yardımcı olacak." kısmını görmemle birlikte yine bir dolandırıcılık ürünü olduğunu anladım. Fakat şu bir gerçek, eğer daha önceki TOTAL konusu ile karşılaşmış olmasaydım bugünkü mailin sahte olduğunu anlayamazdım muhtemelen.

Detaylı baktığım zaman bu örnekteki sıkıntıları da sıralayayım:

• Teklif mektubunda (Offer letter) adı geçen yetkililer ve kendini HR Manager olarak tanıtan kişi ile ilgili arama yaptığım zaman hiçbir sonuca ulaşamadım. Ayrıca bu tip maillerde genellikle cc'de bilgilendirilen başka kişiler de olur; CEO, adı geçen direktör veya diğer HR üyeleri vb. Bizim HR Manager tek başına mail atıp durmuş.

• Linkedin'den ilk mesajı atan Jake Campell profili kapanmış.

• Evet, Dubai'de maaşlar yüksek ama benim özgeçmişime sahip bir çalışan maaşı, önerdikleri gibi $ 15.000 değil. Çok fazla uçmuşlar 🙂

Türkiye'de iş verme vaadiyle dolandırma olayları çok daha farklı sektörlerde meydana geldiği için buna benzer vakalarla pek karşılaşmıyoruz fakat yurt dışında beyaz yakalıları hedef alan dolandırıcılık oldukça yaygın. Her geçen gün senaryolar yenileniyor ve daha akıllıca planlanıyor. O nedenle sebep ne olursa olsun, cebinizden para çıkacağını anladığınız noktada durup iki kere düşünmenizde fayda var.


İlginizi Çekebilecek Yazılar

Yurt Dışında Yaşam Serisi - 1: Ne İşimiz Var Suudi Arabistan'da»

Bahreyn'de Çalışmak İle İlgili Yanlış Bilinenler»

Bahreyn'de Maaşlar ve Asgari Ücret Detayları»

* Kapak görseli pixabay.com'dan alıntıdır. 

"iş Başvurusu Yaparken Dolandırıcılık Kurbanı Olmayın!" yazısı hoşunuza gittiyse diğer yazılardan güncel olarak haberdar olmak için sayfanın altında bulunan formu doldurarak e-posta grubuna abone olabilir veya sosyal medya hesaplarımı takip edebilirsiniz.

1 comment on “İş Başvurusu Yaparken Dolandırıcılık Kurbanı Olmayın!

  1. Yurtdisindan is teklifi almistim cakma oldugunu dusundum kabul etmedim. Sonradan gercekmis meger. Simdi kafami taslara vuruyorum.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir